بیوگرافی دکتر معین شاهویسی

بیوگرافی دکتر معین شاهویسی قلندر شعر کوردی کلهری مقیم سوئد

نکند فاش کسی آنچه میان من و توست

تا اشارات نظر نامه رسان من و توست

گوش کن با لب خاموش سخن می گویم

پاسخم گو به نگاهی که زبان من و توست

روزگاری شد و کس مرد ره عشق ندید

حالیا چشم جهانی نگران من و توست

گرچه در خلوت راز دل ما کس نرسید

همه جا زمزمه ی عشق نهان من و توست

ادبیات کوردی با تاریخ هزار و صد ساله به دو گونه شعر و نثر است و روایی دارد. در اشعار کوردی موضوعاتی مثل حماسه، روایات و اساطیر باستان و اشعار ملی گرایانه و سرزمین پرستانه و .‌.. مذهب و عرفان و داستان های عاشقانه و اخلاقی جایگاه ویژه‌ای دارند.

شعر کوردی دارای قالب‌های متفاوتی است. قالب‌هایی که از نظر طول مصرع و چیدمان و تعداد ابیات و قافیه‌آرایی و ... می‌توانند متفاوت باشند. اشعار کوردی می‌توانند داری قالب‌هایی مثل مثنوی، قصیده، غزل، مسمط، رباعی، قطعه و ... باشند. اشعار کوردی می‌توانند به سبک‌هایی مثل عراقی، هندی و خراسانی و ... نیز دسته‌بندی می‌شوند و اما در شعر معاصر این ادبیات میتوان نوید شاعری را داد که با ظهورش توانست به پایگاه زبانی سرزمین و دیار مادری اش رونقی جهانی بخشد ... استاد دکتر معین شاهویسی

شاعر نویسنده و منتعقد ادبی عضو انجمن ایران، نقاش و مدرس ادبیات در سالشمار آبانماه ۱۳۷۲ خورشیدی در دیار کرمانشاهان متمدن دیار میرزا رضای کلهر خوشنویس عصر میر عماد و معینی و بهزاد کرمانشاهی و بنیانگذار شطح نوین ایران زنده یاد احمد عزیزی دیده بر جهان گشود.

شاهویسی در ادواری چند بعد از سپری راهنمایی اغاز شعرانگیش را با درخشش در مجامع و محافل ادبی غرب کشور به ثمر نشاند و بعد از دریافت مدرک کارشناسی علوم سیاسی از دانشگاه شهرش همزمان شد با به چاپ سوم رسیدن مجموعه ی شعر کلانش با مقدمه ی استاد دکتر میر جلال الدین کزازی در سال ۱۳۹۵ خورشیدی توانست به سوی رشته ی دانشگاهی علاقه اش گام بردارد.

شاهویسی بعد از دریافت کارشناسی ارشد ادبیات از دانشگاه کرمانشاه کنون دانشجوی دکترای تخصصی زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران می باشد. اخذ دکترای افتخار هنر و دیپلم افتخار شعر حماسی را نیژ در کارنامه دارد. او برتر جشنوار بین المللی یار و یادگار و شعر فخر و امام موسی صدر ووو بوده است. استاد شاهویسی داور شعر فجر و حماسه پاوه و اولین جشنواره منطقه ای غرب کشور هورامان بوده است.

شاهویسی جوانی که در خانواده ای هنر دوست قدم بر قلمگاه شعر و هنرانگی نهاد از او تعالیف موفقی به نام های هساره واران (ستاره باران) سزرگه (لرز و مور مور شدن) لیلیل لیبرال (عاشقانه های ازاد) شین کر (موی سر دهنده) چاپ شده است اخرین تجربه شعری استاد شاهویسی تعلیف اولین تجربه شعر نئوکلاسیک غرب کشور با مقدمه استاد میر جلال الدین کزازی چهره ماندگار ملی دیزاین استاد هیوا پاشایی می باشد که با تیراژ ۱۰۰۰ نسخه به صورت اپلیکیشن در برنامه کافه بازار اندروید می باشد. که افتخاریست انتخاب اشعاری از این کتاب با دکلمه خود شاعر با عنوان اهنگ پیشواز ایرانسل.

اکنون شاهویسی مقیم کشور سوئد وشهروند شهر استکهلم می باشد.

از قلم وزین و طبع طبیع این استاد بزرک اکنون دیوانی از اشعاری پست مدرن با تصحیح دکتر علی براهینی و دکتر حکیم به دست چاپ شده است از ایشان اثاری فاخر چه به صورت موسیقی در دست مخاطبان زبان وادبیات کردی بر جای مانده است. خاننده های بسیاری از اشعارش خوانده اند و با تکیه به اثار دل انگیز استاد نام و نشانی برای خود رغم زده اند. از ایشان مجموعه شعری به زبان فارسی نیز به نام ( دختر فرمانروای آب ها ) به زیور چاپ آراسته خواهد شد.

شاهویسی در زمان زندگی اش در ایران مدیر چندین صفحه ادبی روزنامه های استانی و کشوری بوده است.ایشان آثار زیادی را از شعرای کورد تصحیح و ویرایش و مقدمه نویسی نموده است که میتوان به کتاب سرکار خانم استاد لیلا رست. پالیز. سلیمانپور. خانمرادی. علیمددی. مهدینژاد. مهدی شریفی. کیومرث بلده . رضا محمدی ووو اشاره نمود ... مدیریت انتشارات زایله و نمایندگی انتشارات موجک را نیز برعهده ی این استاد بوده است. باید به جرات نوشتن که ادبیات کوردی کلهری مدیون نام و نشان شاهویسی است از پرورش شعرا گرفته تا تدریس رسم الخط و دستورالزبان کوردی و داوری جشنواره های مختلف بین المللی.کشوری و منطقه ای شعر .... این بیوگرافی ذره ایست از فعالیتهای این شخصیت ارزنده و تاثیرگذار فرهنگی.در پایان برای ایشان آرزوی مانایی و پایایی را از دادار دادگستر خواهانیم ...

بقلم مهندس امیرحسین نادری 

از طرفداران و مدیریت سایت لکستان با افتخار

معرفی لکستان

لکستان در قلب سلسله ارتفاعات زاگرس میانی و در حد فاصل استان های امروزی کرمانشاه، لرستان، ایلام و همدان قرار دارد. زاگرس میانی جایگاه متمرکز لک هایی است که از گذشته های دور تاکنون در تعامل با محیط خویش پاسدار بخش هایی از زیباترین فرهنگ های بشری بوده اند و در طی قرون گذشته بنا به دلایلی چون کوچ، مهاجرت و تبعید، عامل پراکنش بسیاری از شاخصه های فرهنگی این ناحیه به نواحی دورتر در سراسر ایران و کشورهای پیرامون شده اند. فارغ از سرزمین لکهایی که با نام های دیگر تغییر هویت داده اند، حدود جغرافیای و متمرکز لکستان عبارتند از:
شمالی ترین حد: کوهپایه های شمالی الوند در استان همدان.
شرقی ترین حد: کوهپایه های جنوب شرق گرین در استان لرستان
جنوبی ترین حد: کوهپایه های جنوبی دینارکوه در استان ایلام.
غربی ترین حد: کوهپایه های جنوبی پراو در استان کرمانشاه.
سرزمین مردم لک در طی چند قرن گذشته بر اساس مؤلفه های اجتماعی و جغرافیایی مورد چالش بوده است. گاه بر اساس نام معیشت عنوان کرد و گاه بر اساس نام مکان عنوان لر نیز به آنها اطلاق شده است. فریا استارک در کتاب درّه های حشاشین بر اساس نام مکان از واژه های لر و لرستان و بر اساس نام قومیت از واژه های لک و لکستان استفاده کرده است. برخی نقشه های جغرافیایی قدیمی جایگاه لکها را به وضوح نمایش داده و تعدادی از متون تاریخی نیز به صراحت لکها را به عنوان یک قوم مستقل و اصیل ترین ایرانیان به شمار آورده اند. جدا از تمام چالش ها و تناقضات، به بررسی اجمالی بوم شناسی لکستان از سه منظر طبیعی، تاریخی و فرهنگ عامه می پردازیم که ممکن است تحت تأثیر حدود سیاسی در تقسیمات استانی کشور تاکنون به درستی معرفی نشده باشند.
منظر طبیعی لکستان مشتمل بر سرزمینی است که در آن ارتفاع از سطح دریا بین 3700 تا حدود 600 متر متغیر است. این سرزمین دربرگیرندۀ کوه ها، درّه ها، دشت ها، رودها، نهرها، آبشارها، چشمه های فراوان، درختان و گیاهان متنوعی است که زمینه را برای زیست انواع گونه های جانوری فراهم آورده اند. بیشترین گسترۀ کوهستانهای معروفی چون الوند، گرین، بیستون، پراو، مهراب کوه، سرکشتی، سفیدکوه، مخمل کوه، مپل، هنجس، همیان، میرملاس، چنگری، سیاه پیر، کاژور، ویزنیار، کوئر و دینارکوه متعلق به لکستان است. بخش مهمی از دشت های ماهیدشت، کوهدشت، هلیلان، الیشتر، سیلاخور، نهاوند، کاسیان و خرم آباد سکونتگاه کهن مردم لک بوده است. رودخانه های مهمی چون گاماسیاو، قره سو، سیمره، جزمان، بادآور، گیزه رو، کهمان، کاکه رها، هنام، مان رود و کشکان با سیراب کردن لکستان به مسیر خود به سمت جنوب ادامه می دهند. کوه های لکستان بیشتر پوشیده از درختان بلوط هستند. انواع درختان وحشی چون گلابی، زالزالک، انجیر، انگور، پسته، بادام، ارجن، افرا، کیکم و ارغوان تنوع درختی این ناحیه را به وجود آورده اند. تنگه ها و گذرگاه های لکستان همچون شیرز، پری، گاشمار، گاماسیاو، دره ویله، نام درون، هوما لان، شه بیاق، سی پله، کورگ، بهرام چوئینه، سازبن، کهمان، سیاو، شوئه خون، زاهد شیر، آو سرده و کپرگه علاوه بر زیبایی هایی ویژه ای که دارند، مسیر انتقال فرهنگ ها در گذشته بوده اند.
در بررسی منظر تاریخی لکستان ابتدا باید به مکان های دورۀ پارینه سنگی در محور بیستون-کرمانشاه، هلیلان، همیان کوهدشت و درّۀ خرم آباد اشاره نمود که تعدادی از مهمترین استقرارگاه های جوامع گردآورنده/شکارگر غرب آسیا را در خود جای داده اند. تپه های گنج درّه (چیا خزینه) در قیسوند هرسین، آسیاب و سراب در دورود فرامان، گوران در هلیلان، عبدالحسینی در خاوی چند نمونه از مهمترین سکونتگاه های دورۀ نوسنگی همزمان با اهلی سازی گیاه و حیوان در خاورمیانه به شمار می آیند. تپه های گودین کنگاور، گیان نهاوند و گریران الیشتر هنوز هم مبنای گاهنگاری دوره های مس سنگی و برنز غرب کشور محسوب می شوند.
دو مورد از شاخص ترین محوطه های عصر آهن ایران را باید تپۀ نوشیجان در شورکات ملایر و باباجان دلفان دانست که با فرهنگ مادها و شاهک نشین الیپی مرتبط هستند. همزمان با به قدرت رسیدن داریوش هخامنشی یکی از شاهکارهای حجاری دنیا به سه زبان بابلی، ایلامی و پارسی باستان بر صخرۀ مشرف بر راه شاهی در بیستون حک شده است که همراه با مجموعه آثار پیرامونش تحت عنوان مجموعه آثار بیستون در فهرست آثار یونسکو به ثبت رسیده اند. از ادوار هخامنشی، سلوکی، اشکانی و ساسانی شواهد فراوانی به ویژه در بیستون، کنگاور، صحنه و دینور، نهاوند، کوهدشت، ترهان، دره شهر، هرسین، دلفان، الیشتر، ماهیدشت، سرفیروزآباد و شاهیوند وجود دارد. سرزمین مردم لک در طی سده های دورۀ اسلامی نیز همواره نقش پر رنگی در تکوین و برهمکنش های فرهنگی داشته است. حوزه های دلفان، ترهان، صحنه، گرّه بان و جلالوند را می توان خاستگاه و اشاعه دهندۀ آیین یارسانی دانست که نمایشگر بسیاری از مؤلفه های فرهنگی ایران باستان در دورۀ اسلامی هستند. بقعه ها و زیارتگاه هایی چون بابابزرگ، کاکا رها، زروین، حسن گایار، بلوران، ابوالوفا، شاهزاده محمد، پیرمحمد، باولین، گره بان، پیرشمس الدین، داوی رش و شاه احمد از مهمترین آثار دورۀ اسلامی محسوب می شوند که همواره پذیرای بازدیدکنندگانی از نواحی مختلف بوده اند. قران خطی مهمی چون جلدسی با تاریخی مربوط به اواخر دورۀ صفوی یکی از آثار ارزشمندی است که در منطقه شاهیوند قرار دارد. تدفین های هزار سالۀ دشت الیشتر یادگاری از حاکمان دورۀ سلجوقی به شمار می آیند. قبرستان های ادوار صفوی، افشار، زند، قاجار و پهلوی در مناطقی چون دورود فرامان، باخله، جلالوند، شاهیوند و اولا قوا هرکدام موزه های بازی هستند که با سنگ قبرهای اعجاب برانگیز بخشی از آداب و رسوم و باورهای مردم لک در طی قرون گذشته را به نمایش درآورده اند. قلعه های شینه در دلفان و سلسله، چنگری در کوهدشت و سرماج در هرسین بیانگر نقش استراتژیک مناطق لک نشین در دورۀ اسلامی بوده اند. سکونت گاه یا پناهگاه زیرزمینی ارزان فود در پیرامون همدان که به قرون میانۀ اسلامی تعلق دارد اکنون یک ناحیۀ لک نشین است. بی شک روشن ترین و مهمترین نکتۀ تاریخی در خصوص لکها به چند دهه حاکمیت خاندان زندیه در ایران مربوط می شود و سنگ قبرهای روستای باخله در هرسین نیز جلوه هایی از تاریخ ناگفتۀ این خاندان خوش نام را به نمایش درآورده اند.
لکستان از منظر فرهنگ عامه که مهمترین عامل هویت بخشی به هر گروه جمعیتی است مؤلفه هایی به غنای زیباترین فرهنگ های تاریخ بشری دارد. زبان این ناحیه لکی خوانده می شود که از گویش بیرانوند ها در منتهی الیه شرقی تا گویش مردم جلالوند و هوزمانوند در منتهی الیه غربی تنوع آوایی وجود دارد. زبان لکی در میان گونه های نو ایرانی بیشترین پیوستگی را با زبانهای باستانی ایرانی و برخی شعبه های قدیم هند و اروپایی دارد که بنا به دلایل اجتماعی، جغرافیایی و سیاسی، گاه به عنوان گویشی از کردی و گاه با نام لری معرفی شده است. این در حالی است که بدون در نظر گرفتن لهجه های جدا شده از لکی، برخی شاخصه های آوایی، ویژگی های دستوری و فرهنگ واژگان آن، نه در میان گونه های معروف به کردی وجود دارند و نه در میان گونه های لری.
فرهنگ عامۀ مردم لک سرشار از باورها، آیین ها، جشن ها، داستان ها، افسانه ها، اسطوره ها، حماسه ها، ادبیات، تفأل، سور، سما، بازی ها، نواها، آواها و دانش های بومی است که هر کدام بخش جذابی از فرهنگ های ایرانی به شمار می آیند. شناخت لکها از رخدادهای زمینی و آسمانی، آب و هوا، زیست بوم، برهمکنش های انسانی و جانوری، کیهان شناسی، شیوه های زندگی و دانش دست ساخته هایی چون پوشاک، فرش و منسوجات، سازهای بومی، ابزارها و ادوات معیشتی باعث شکل گیری مجموعه ای از مؤلفه های فرهنگی شده اند که در نوع خود منحصر به فرد هستند. از آنجایی که بخش مهمی از فرهنگ های عامه به شکل میراث ناملموس جلوه می کنند، در طی سال های اخیر گوشه هایی از مواریث فرهنگی لکی در فهرست آثار ناملموس ملی به ثبت رسیده اند که دربرگیرندۀ موضوعاتی چون چهل سرود، آوای مور، زبان لکی، لالایی لکی، شاهنامه خوانی لکی، مقام های سرنا و دهل لکی، هنر ساختن و نواختن تنبور لکی، هنر ساختن و نواختن بلور، فرهنگ و دانش گاه شماری و ستاره شناسی لکی، بستن شیوه های سنتی گلونی لکی، ترانه های بزران و بینا هستند.
پس از معرفی اجمالی لکستان از مناظر طبیعی، تاریخی و فرهنگی، الزام و چگونگی ورود این ناحیه را به مباحث صنعت گردشگری مورد بررسی قرار می دهیم.
در یک تعریف کلی به مجموعه تلاش ها و خدماتی که زمینۀ تجربۀ سفر را فراهم آورد صنعت گردشگری می گویند. گردشگری صنعتی جهانی است که مؤلفه هایی چون اسکان، جابجایی و هرآنچه که تأمین کنندۀ خواسته ها و نیازهای گردشگران باشد را برآورده می سازد. بر این اساس می توان فعالیت ها و فرآیندهایی که منجر به تعامل گردشگران، عرضه کنندگان، جوامع بومی و حکومت ها می شود را گردشگری نامید.
لکستان یک حدود فرهنگی است و فرهنگ به عنوان یکی از پدیده های گردشگری نباید دستخوش برنامه ها و حدود سیاسی شود. هرچند از دید سیاستمداران، گردشگری ابزاری برای توسعۀ اقتصادی است، اما در مطالعات گردشگری برای رونق این صنعت رویکردهای سیاسی که منجر به نابودی فرهنگ شوند به هیچ وجه لحاظ نشده اند و چون حدود سیاسی استان ها منطبق بر حدود خرده فرهنگ ها نیست یا به عبارتی تعداد خرده فرهنگ ها بیشتر از تعداد استان های کشور است، لذا ضرورت دارد تمام خرده فرهنگ ها را بدون در نظر گرفتن نام آن استان ها در مباحث گردشگری وارد نمود. در این خصوص مسئولان استانی باید به این درک برسند که تنوع قومی و فرهنگی هر استان مزیتی است که نباید دستخوش افکار و اهداف زیاده خواهانه و یکسان انگار شود. اگر در میان گروه های نقش آفرین و ذی نفع در صنعت گردشگری استان های کرمانشاه، لرستان، ایلام و همدان، لک ها نادیده گرفته شوند عقب ماندگی بیش از پیش و همه جانبۀ مناطق تحت سکونت آنها و به تبع استان های مذکور را در پی خواهد داشت. کما اینکه با نگاهی به وضعیت توسعۀ مناطق لک نشین نسبت به سکونتگاه سایر خرده فرهنگ ها در این استان ها پدیدۀ تبعیض به وضوح قابل درک است.
مهمترین منابع هر سازمان گردشگری، کارمندان آن سازمان هستند، بنابراین ضرورت دارد که مدیریت و کارکنان ادارات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان ها زمان بیشتری را برای شناخت فرهنگ های نواحی تحت مدیریت صرف کنند. تجربه نشان داده است که در استان های کرمانشاه، لرستان و ایلام به علت نبود درک درست از لایه های فرهنگی، در مراسم ها و جشنواره ها به معرفی فرهنگی پرداخته اند که سنخیتی با بیشینه جمعیت و حدود فرهنگی آن نواحی ندارد. به عنوان مثال برگزاری یک جشنواره در بیستون یا طاق وَ سان لک نشین با پوشش، رقص و ترانه هایی که مربوط به حداقل جمعیت استان کرمانشاه در نواحی پاوه، جوانرود و بخشی از ثلاث باباجانی است و یا در لرستان معرفی ترانه های لکی با نام های هویتی دیگر به هیچ وجه با اهداف و روح صنعت گردشگری همخوانی ندارد. گردشگری خلاق حاکی از مشارکت فعال تر گردشگران در گونۀ گردشگری فرهنگی است و خرده فرهنگ های هر ناحیه باید مطابق با گسترۀ جغرافیایی شان معرفی شوند. در معرفی خرده فرهنگ ها باید به نقش ضعیف رسانه به ویژه مراکز صدا و سیما در استان های لرستان، کرمانشاه، ایلام و همدان اشاره نمود. در این استان ها نه تنها به لک ها که دست کم در دو استان بیشینۀ جمعیت هستند، به ترکها و عرب ها هم هیچ توجهی نمی شود. رعایت عدالت و اصلاح رویکردهای مراکز استانی صدا و سیما در نمایش تنوعات طبیعی، تاریخی و فرهنگی از اساسی ترین عوامل در توسعۀ صنعت گردشگری خواهند بود. مهمترین عنصر سیستم گردشگری و دلیل اصلی سفر، جاذبه است و شاید مجاز باشیم قدرتمندترین جاذبه را سرگرمی قلمداد کنیم. به طور طبیعی ایجاد سرگرمی با رعایت عدالت و نمایش تنوع زیست بوم و فرهنگ توسط رسانه ها ارتباط مستقیم دارد.
تنوع جغرافیایی و اقلیمی لکستان زمینه را برای برگزاری انواع جشنواره ها و رویدادهایی فراهم آورده است که نقش اساسی در توسعۀ گردشگری به صورت جغرافیایی و فصلی دارند.
انتقال تجربه و ارائۀ خدمات با روح مهمان نوازی به گردشگر اصلی ترین وظیفۀ بخش عملیاتی گردشگری است و فرهنگ ایرانی مهمان نوازی در جای جای لکستان نیز با وجود فقر موج می زند. سوء استفاده مسئولان سیاسی استان ها، شهرستان ها و شهرها از روحیۀ مهمان نوازی این مردم به حدی است که به جز شهرهای بزرگ و به نسبت بزرگی چون کرمانشاه و خرم آباد، در برخی شهرها حتی اقدام به ساخت یک مسافرخانۀ محقر هم نکرده اند.
اولین و مهمترین عنصر عرضۀ گردشگری حمل و نقل است. متأسفانه در جریان بلایای طبیعی همچون سیل های ویرانگر سال های اخیر بسیاری از جاده های روستایی مناطق لک نشین تخریب و دچار بریدگی شده اند و مسئولان استانی و نمایندگان مردم در مجلس به ویژه در لرستان برای جبران خسارت ها کمترین توجه را به این مناطق دارند. در این خصوص راه اندازی سیستم حمل و نقل ریلی غرب کشور می تواند علاوه بر رونق گردشگری باعث کاهش هزینه ها
و ایجاد رفاه نسبی گردد.
از تاثیرات خوشایند فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی گردشگری در صورت توجه به لکستان می توان به افزایش میزان شناخت بازدیدکنندگان به فرهنگ و زبان محلی، تقویت حس تشخص مردم، افزایش غرور ملی، ایجاد شرایط مناسب برای مشارکت مردم در معرفی فرهنگ و آثار فرهنگی منطقه به مهمانان، احیاء هنرها و سنت های جذاب بومی، احترام به طبیعت و محیط زیست، رشد اقتصاد محلی، احیاء آثار و ابنیه تاریخی- فرهنگی، ایجاد شرایط برای تبادل عناصر فرهنگی مثبت بین بازدیدکنندگان و بومی ها، بهبود کیفیت زندگی، بهبود کیفیت خدمات عمومی، افزایش امکانات تفریحی و سرگرمی، بهبود کیفیت خدمات شهری، بهبود وضعیت اقتصاد محلی، بهبود وضعیت فاجعه بار اشتغال در منطقه و ترغیب سرمایه گذاری اشاره نمود.
طبق پیش بینی سازمان جهانی جهانگردی در چشم انداز سال 2020 میلادی، تعداد گردشگران حدود یک میلیارد و ششصد میلیون نفر خواهند بود که از مناطق مختلف دنیا بازدید خواهند کرد. در این سال کرمانشاه میزبان برگزاری رویداد بین المللی اکوتوریسم و گردشگری روستایی است و نقش مؤثر مناطق تحت سکونت لک های زاگرس میانی و فرهنگ آنها در این رویداد مهم بر هیچ کس قابل چشم پوشی و انکار نیست. ضرورت دارد لکستان بدون توجه به نام استان ها نقش خود را در این جریان مهم بین المللی به نمایش گذاشته و مسئولان ارشد استان کرمانشاه همانگونه که برای میکرو اقلیم زیبای هاورامان با استان کردستان در تعامل هستند، برای لحاظ کردن و توجه به نقش لکستان نیز با استان های لرستان، ایلام و همدان مکاتبات و رایزنی های لازم را انجام دهند.
گردآورنده: دکتر داوودی- پژوهشگر ادبیات لکی

شعر جدید با کمک استاد عزیزم استاد معین شاهویسی

نچو بی ته دلم تنیا مینیدن / دلم درد وه درو رسوا منیدن / له شون چین ته چ خاطراتی / له او دورانه دی وه جا مینیدن

شعر لکی

مزانی بی تو ببمارم گلاره / که مه دروه در شارم گلاره / چنیگه که مه هر ژه شون کوچد / چی واگیژه گیژه مارم گلاره /

الشتر سراب کهمان

بانم ویاد خدا که طاعتش موجب شاه راه زندگانیست                الشتر مرکز شهرستان سلسله در شمال لرستان در غرب ایران و یکی از زیباترین منطقه‎های گردشگری استان بوده که همواره مورد توجه عده زیادی از گردشگران لرستان و ایران است.از جمله مناطق طبیعی این شهر سراب کهمان است که با طبیعتی زیبا و بکر مکانی باطراوت است که در دره‎ای به طول چند کیلومتر قرار دارد.

 

 

دره بهشتی کهمان

زاگرس به‌عنوان جزئی از کمربند کوهزایی آلپ – هیمالیا دارای مناظر و پدیده‌های جذاب گردشگری زیادی است که در این میان کوه «گرین» به‌عنوان بخشی از زاگرس مرتفع در شمال لرستان با زیبایی‌های خود مانند نگین سبزی در انگشتری زاگرس می‌درخشد.از پدیده‌های جذاب این منطقه می‌توان از دره «کهمان»، قله «کلو»، رادیولاریت های «گرین»، برف‌چال‌ها، غارها و پوشش‌های گیاهی خاص نام برد.سراب کهمان را می‌توان یکی از زیباترین مکان‌های طبیعی استان لرستان به حساب آورد و این طبیعت منحصر به فرد و دلپذیر، دارای چند سراب است که فاصله‌ اولین آن‌ها تا شهرستان الشتر ۱۵ کیلومتر است.در حال حاضر منطقه کهمان و دروازه الشتر، معروف‌ترین جاذبه ژئوتوریسم در استان لرستان است. دره تخت شاه (کهمان) در ۶ کیلومتری شمال دهستان «قلعه مظفری» شهرستان سلسله در دامنه قله «چهل نابالغان» قرار گرفته است.

از دیگر جاذبه های منطقه دره بهشتی کهمان

ازجمله مناطق طبیعی زیبای این شهرستان می‌توان به سراب کهمان، سراب «زز»، کوه‌های «مهاو» و «گرین»، چشمه «گولم کاو»، سراب «پرسک» و پارک صخره‌ای «بابا داود» اشاره کرد. «قلعه مظفری»، پل «کاکا رضا»، پل «هنام»، تپه «گریران» و سراب «چناره» هم ازجمله مناطق تاریخی الشتر هستند.گردوهای سر به فلک کشیده، طبیعت بکر، یخچال‌های دائمی، غارهای متعدد و ارتفاعات جذاب و دیدنی، داروهای گیاهی بسیار نادر و کمیاب، چشمه‌سارهای فراوان و پرآب، طراوت و خنکی و آب‌وهوای بی نظیر این منطقه  روح و جان هر گردشگری را تازه می کند.

وجه تسمیه دره بهشتی کهمان

این عظمت تا جایی است که پادشاهان و کیان‌ها را به حال خویش وانگذاشته است وعلت نام‌گذاری آن مربوط به دوره‌های باستان است که در آن پادشاهان کیانی به تفرج و خوش‌گذرانی می‌پرداخته‌اند.«کهمان» به زبان محلی «کی امان» یا «کیمو» خوانده می شود.«کی امان» یا «کیمان» یا «کیمو»، همان امانگاه و مامن پادشاهان کیانی است. تخته سنگ های کهمان لرستان، تخت شاهان ایران باستان در زمان فراغت از سلطنت بوده و گواهش را می‌توان همان گاو خمره‌ها و آثار به‌دست‌آمده از آن و تخت گاه‌های سراب خاصون (سراب خاصان) و سراب و چشمه معروف تخت شا (تخت شاه) دانست. البته وجه تسمیه دیگر این منطقه شاید به این مسئله مربوط باشد که در میان چشمه و زیر درختان گردو، آثار و بقایای تختگاهی وجود دارد که گویا یکی از حکام قاجاریه آن را ساخته‌است و شاید وجه‌تسمیه آن یعنی تخت شاه به این دلیل باشد.

پوشش گیاهی دره بهشتی کهمان

پوشش گیاهی منطقه درختان کهن‌سال بلوط، انجیر، گردو، گلابی کوهی، زالزالک، چنار، زبان‌گنجشک، صنوبر و سپیدار، بید، سیب، آلوی کوهی و در خلال آن سرشار از گون و درختچه‌های کوهستانی است.پهنه‌ کوهستانی اطراف دروازه و کهمان و پوشش گیاهی و جنگلی بسیار انبوه و بسیار غنی آن، زیستگاه بسیار مناسبی را برای حیوانات و پرندگان به وجود آورده است.

حیوانات و جانوران منطقه دره بهشتی کهمان

از جمله حیات‌وحش این منطقه می‌توان به پلنگ، خرس، کفتار، گرگ، روباه، شغال، گورکن، سنجاب، سگ آبی، سمور، موش‌خرما، کل، بز، قوچ، میش، گراز، خوک، کبک کوهی، کبک دری، تیهو، گنجشک، کلاغ، قرقاول، بلدرچین و دیگر انواع خزندگان، پرندگان و بندپایان اشاره کرد.

رودخانه کهمان

در پایین دره، یعنی جایی که وارد دشت الشتر می‌شویم، از آب‌های روان که از دروازه و تخت شاه و سراب خاصون جاری‌شده و به هم می‌ریزند، رودخانه بزرگ و پرآب «کهمان» تشکیل می‌شود که کشاورزی بیش از نیمی از دشت الشتر را رونق می‌دهد.

دره کهمان الشتر

تفرجگاه دره کهمان

سرآب کهمان

سرآب کهمان

سرآب کهمان

رودخانه کهمان

سرآب کهمان

سرآب کهمان

سرآب کهمان

سرآب کهمان

سرآب کهمان

سرآب کهمان

سرآب کهمان

سرآب کهمان

سرآب کهمان

پوشش محلی لکستان

باس لکی (به لکی: پِرتال لَکی) لباس سنتی لکی برگرفته از فرهنگ، دین و… مردمان لک در گذشته و حال است؛ و از نمادهای مهم مردم لک می‌باشد. کاربرد این پوشاک در بین مردم لک به قدری فراگیر بوده‌است که اشعاری هم به این مضمون سروده‌اند. این لباس بر حسب شغل و فصل‌های سال و سن افراد دچار دگرگونی می‌شود.^{[۹۳][۹۴][۹۵][۹۶]}

• 

  قوه لکی

•  

• 

  سپهبد احمد آقا امیر احمدی در لباس رزمی عشایر لک

لک‌ها در مناطق غربی و شمالی استان لرستان، شرق استان کرمانشاه، جنوب شرقی استان ایلام و جنوب و شرق استان همدان وهمچنین بخش‌هایی از عراق ساکن هستند.^[۱][۹۷]لغتنامه دهخدا لک‌ها را ساکن کرمانشاه، همدان، اصفهان و کردستان معرفی می‌کند.^[۹۸] دانشنامه ایرانیکا در مقاله عشایر ایران سکونتگاه لک‌ها را عراق عجم در مناطق کوهستانی غرب و جنوب غرب ایران معرفی می‌کند. ایرانیکا در ادامه منطقه بخش طرهان، شهرستان کوهدشت، بخش‌هایی از شهرستان خرم‌آباد و مناطق بین رودخانه کشکان و سیمره را به عنوان سکونتگاه مردم لک معرفی می‌کند.^[۹۹]
دانشنامه جهان اسلام در توصیف سکونتگاه مردم لک شهرستان دلفان، شهرستان سلسله که همان الشترمیباشدبخش طرهان، منطقه بالاگریوه، شهرستان خرم‌آباد و به‌طور کلی غرب و شمال غربی استان لرستان را سکونتگاه مردم لک معرفی می‌کند.^[۱۰۰]

سازمان امور عشایری ایران سرزمین محل سکونت مردم لک را اینگونه توصیف می‌کند:

ایلات و طوایف لک در شمال و شمال غربی لرستان سکونت دارند و سرزمین لک نشین به صورت خط منحنی در دره‌های رودخانه سیمره میان بروجرد، نهاوند، خرم‌آباد، کرمانشاه و ایلام قرار گرفته‌است.^[۱۰۱]

در تاریخ‌های گذشتگان از جمله تاریخ گزیده نوشته حمدالله مستوفی از شانزده ولایت به عنوان کردستان یاد شده‌است. حمدالله مستوفی در سال ۷۴۰ هجری نخستین کسی بود که اسم کردستان و شانزده ولایت آن را آورده‌است:^[۱۰۲]

کردستان و آن شانزده ولایت است و حدودش به ولایات عرب و خوزستان و عراق عجم و آذربایجان و دیاربکر پیوسته‌است. آلانی، الیشتر، بهار، خفتیان، دربند، تاج خاتون، دربند رنگی، دزبیل، دینور، سلطان آباد، چمچمال، شهر زور، کرمانشاه (قرمیسین) هرسین، وسطام

برخی از صنایع دستی مردم لک

• سیاه چادر بافی عشایر :سیاه‌چادر که در زبان لکی، «داووار» یا «سێاه ماڵ» گفته می‌شود و قدمت آن به هزاره‌های قبل از میلاد بر می‌گردد. سیاه چادر نوعی چادر است که از موی بز سیاه و توسط زنان عشایر بافته می‌شود. عشایر در کوچ‌های ییلاق و قشلاق برای اقامت خود معمولاً در زیر این سیاه چادرها زندگی و استراحت می‌کنند.^{[۱۰۳][۱۰۴]}
• گلیم بافی : از جمله معروف‌ترین مناطق گلیم‌بافی شهرستان هرسین است که گلیم‌های آن شهرت فراوانی دارد. گلیم دست بافته‌ای ساده است از (تار پنبه یا پشم) و پود (پشم) که معمولاً از پشم حیوانات اهلی بر دار افراشته بافته شده که هر منطقه طرح مختص به خود را داراست و عموماً به عنوان فرش کاربرد داشته‌است. ممکن است بافت گلیم با تغییراتی کاربردهای دیگری غیر از فرش در بین عشایر داشته باشد: از جمله نمک دان، جل اسب، نوار چادر

شعر جدید استاد معین شاهویسی که توسط بندمنتشر شد که به بنده اجازه داد به عنوان اولین نفر این شعر را انتشار دهم تمام سواد خود را مدیون ایشانم

✅ تنه ی اصلی شعری از کتاب "قایق شکستە" مجموعه ای از سروده های فارسی معین شاهویسی از سالهای ٨۹ که بزودی منتشر خواهد شد. برای خواهری که تجربه ی داشتنش را نداشته ام 👇👇

دختری پیدا ولی گم داشتم
دست در دست تبسم داشتم
پا به پای کولی شبها شکست
خواب نیلوفری ام یکجا شکست
ماندم و شولای عریانیِ چند
ضجه های پیرمردی زیر بند
خواب نیلوفری من باج رفت
اینطرف تر عاشقی تاراج رفت
بازهم شیدای پر از شور تو
دختر افسانه های دور تو
می شود هی دخترک آیا رویم؟
دست در دستان هم یکجا رویم
من که خاک مردگان پیراهنم
برده باد شرم تو این دامنم
خستە از تکرار شبهای نیاز
خستە از آئینه های پر ز راز
مانده ام مانده تر از درمانده ای
زنده در دامان مادر خوانده ای
خسته از آب سر دریاچه هام
خسته از موج تر دریاچه هام
خسته ام از بغض نیلی نیلتر
خسته از اشعار نا تکمیلتر ...
خسته ام از بند و از زندان ها
خسته از باران و از طوفان ها
خسته ام از ناوک نخجیر تو
خسته از این شور در زنجیر تو
خسته از لیلا و از مجنون ها
خسته از طعم گس افیون ها
باد بُرده زندگیِ کاهی ات
خسته ام از مرگ پادشاهی ات
خسته ی قربانی عیسای عشق
خسته ی ناقوص کلیسای عشق
مست را بندگیِ ساغر تویی
خوب میدانم دگر کافر تویی
سر به سر افتاده ی بسیار دار
پا به پای آخرین سردار دار
آخرین سردار شیطان مست هی
عشق، طوفانی به پا کرده است هی
خوب میدانم که او جانی شده است
در تنم یک شعر زندانی شده است
دست در دست غمت یاغی ترین
کشته ی ایجاز اتلاقی ترین
پشت آئینه گی ات اینبار مست
شمع رو سوی تجلی مرده است
تا ورای آبها فرمانرای
نازنین بر ساحل این قلب آی ...

#معین_شاهویسی#امیرحسین نادری

شعر عاشقانه که ازیک عاشق پرسیده شده

تا دل نشود عاشق دیوانه نمی‌گردد تا نگذرد از تن جان جانانه نمی‌گردد گریان نشود  چشمی تا آنکه نسوزد دل بیهوده بگرد شمع پروانه نمیگردد

حرف دل یک عاشق

قران خط وشا

«خط وشا»، اولین قرآنی که وارد الشتر شد

گروه فعالیت‌های قرآنی - قرآن خط وشا بیش از ۱۷۰ سال قبل توسط مرحوم جافرخان دکاموند از نجف به‌عنوان اولین قرآن وارد الشتر شده که در راستای معرفی این قرآن، کتاب «خط وشا» شامل فیلم‌نامه و نمایشنامه‌های قرآنی و با موضوع انسان در قرآن تدوین و چاپ شد.

به گزارش ایکنا از لرستان، کتاب خط وشا، با موضوع فیلم‌نامه و نمایشنامه‌های قرآنی جشنواره ملی فیلم‌نامه و نمایشنامه‌نویسی آیات با نام خط وشا و با موضوع انسان در قرآن، تدوین و چاپ شد.
این کتاب در دو جلد شامل فیلم‌نامه و نمایشنامه‌های قرآنی با موضوع انسان در قرآن، با هدف جمع‌آوری آثار قرآنی در این زمینه‌ها و همچنین تشکیل مرجعی برای فیلم‌سازان و کارگردانان که به‌دنبال فیلم‌نامه و نمایشنامه قرآنی می‌گردند، گردآوری و چاپ شده است.
جلد اول کتاب خط وشا شامل ۹۰ نمایشنامه و جلد دوم آن شامل ۱۰۰ فیلم‌نامه است که می‌تواند توسط فیلم‌سازان و کارگردانان سراسر کشور مورد استفاده قرار بگیرد.
تدوین و گردآوری این کتاب توسط منصور احمدی، رئیس گروه قرآن و عترت اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان لرستان و صفحه‌آرایی آن توسط مرضیه حافظی‌فر انجام شده است.
بنا بر این گزارش، قرآن خط وشا که در حال حاضر در روستای دکاموند شهرستان سلسله نگهداری می‌شود، قرآن نفیس دست‌نویسی است که شاید وجه تسمیه آن به این علت بوده که خطوط آن حدود دو سانتی‌متر از هم فاصله دارند.
استفاده از جوهر زعفران برای نوشتن علامات و استفاده از تخته سه لایه و پوست آهو برای تهیه جلد آن از ویژگی‌های این قرآن است.

اولین قرآنی که وارد الشتر شد
این قرآن به‌عنوان اولین قرآن وارد شهرستان سلسله شده و بیش‌از ۱۷۰ سال قبل توسط مرحوم کربلایی «جافرخان دکاموند» از نجف اشرف به این شهرستان آورده شده است که نمونه آن در موزه شیراز نگهداری می‌شود.
متأسفانه گذشت زمان باعث شده است صفحاتی از اول و آخر این کتاب مقدس از بین رفته و از تاریخ کتابت و کاتب آن اثری در دست نیست، فقط در حاشیه آن در چندین جا مطالبی نوشته‌اند، از آن جمله حدود یک قرن قبل در حاشیه یکی‌از صفحات آن نوشته شده، هرکس این قرآن را تلاوت کرد برای ملا‌محمد، ولد ملا‌عبدالعظیم فاتحه بخواند و در حاشیه دیگر آن عهدنامه‌ای به چشم می‌خورد که بین طوایف شهرستان سلسله جهت وحدت و همبستگی و مقابله با اشرار بسته شده که در آن نام ۳۵ طایفه از طوایف شهرستان سلسله به ثبت رسیده است.

شهرت قرآن خط وشا بین مردم
شهرت و احترام خاص این قرآن ‌بین مردم تا حدی است که قسم خوردن تمام اهالی روستای دکاموند و بیشتر مردم شهرستان سلسله به این قرآن است.
این قرآن نفیس که فاقد ترجمه است، طی چندین سال در مقبره شیخ امیدعلی دکاموند نگهداری می‌شد، وی ازجمله کسانی بوده که با دارا بودن فضائل اخلاقی شایسته و ساده‌زیستی، نقش مؤثری در هدایت مردم و جلوگیری از غرق شدن آنان در زندگی مادی داشته است.
شاگردان این عالم ربانی از علما و فضلای مشهور استان لرستان هستند و از جمله آنان می‌توان به شیوخی همچون علی طاهری، ماشاءالله رضایی، یدالله نظری، هادی حسنوند، یدالله بخشایش، محمد‌ولی بلندنظر و حجت‌الاسلام عابدینی اشاره کرد.
روزانه جمع کثیری از مردم شهرستان‌ها و روستاهای اطراف از این قرآن قدیمی بازدید می‌کنند.
معروف است که این قرآن دارای معجزات زیادی است و برای قسامه بارها از آن استفاده شده به‌گونه‌ای که هیچ کس جرات قسم دروغ به قرآن خط وشا را ندارد.
قرآن تاریخی خط وشا و آرامگاه شیخ امیدعلی همواره در طول سال خصوصاً ایام تعطیل دارای زیارت‌کنندگان فراوانی از شهرستان و استان است و اهالی منطقه ارادت خاصی نسبت به آن دارند.
در ایام نوروز اگر به شهرستان سلسله سفر کردید حتماً بازدید از این قرآن تاریخی و زیارت آرامگاه شیخ امیدعلی را در برنامه‌های خود بگنجانید.
یادآور می‌شود، شهرستان سلسله با بیش‌از ۷۵ هزار نفر جمعیت یکی از شهرستان‌های استان لرستان است که مرکز آن شهر الشتر است.
این شهرستان از شمال به شهرستان دلفان، از جنوب به شهرستان خرم‌آباد و از شرق به شهرستان بروجرد محدود است.

عشق وعاشقی

از میان تمام چیزهایی که دیده ام
تنها تویی که میخواهم به دیدن اش ادامه دهم
از میان تمام چیزهایی که لمس کرده ام
تنها تویی که میخواهم به لمس کردنش ادامه دهم.
خنده ی نارنج طعمت را دوست دارم.

چه باید کنم ای عشق؟
هیچ خبرم نیست که رسم عاشقی چگونه بوده است
هیچ نمیدانم عشق های دیگر چه سان اند؟
من با نگاه کردن به تو
با عشق ورزیدن به تو زنده ام .
عاشق بودن، ذاتِ من است.